Heupartrose

• Heupartrose (ook wel coxartrose) is een veel voorkomende aandoening aan het bewegingsapparaat, in de volksmond wordt het vaak ‘slijtage’ genoemd. Artrose is een aandoening die veel voorkomt. In Nederland zijn er naar schatting 1,2 miljoen mensen met meer of mindere mate van artrose. Hiervan is 1/3 deel man en 2/3 deel vrouw (1). Kenmerkende klachten bij coxartrose zijn pijn in de lies en stijfheid in de heup, vooral ’s ochtends

  De fysiotherapeut kan middels een vraaggesprek en enkele aanvullende testen vaststellen of er sprake is van coxartrose(2), daarom zijn röntgenfoto’s niet nodig om artrose vast te stellen. Artrose is namelijk niet altijd te zien op een foto, terwijl er toch klachten kunnen zijn. Andersom is op een foto soms artrose te zien, terwijl iemand geen klachten heeft. Om deze reden wordt er meestal geen röntgenfoto meer gemaakt om artrose vast te stellen (3)

Het kraakbeen in ons gewricht bevat geen zenuwen en bloedvaten, dit betekent dat het niet op die manier gevoed wordt en dat de afvalstoffen niet op die wijze worden afgevoerd. In plaats daarvan blijft het schoon en gevoed doordat water vanuit de gewrichtsvloeistof in en uit het kraakbeen verplaatst. Water wordt constant in het kraakbeen gezogen door moleculen die proteoglycanen heten en het wordt er uitgedrukt door de krachten die plaatsvinden tijdens bewegen en belasten.

Simpel gezegd is het kraakbeen een spons die bij druk belasting afvalstoffen afvoert en bij ontlasting weer voedingstoffen aantrekt. Wanneer dit transportproces verstoort raakt kan het snel bergafwaarts gaan. Eén van de meest belangrijke feiten over vroege artrose is dat dat het juist veroorzaakt wordt door een toegenomen hoeveelheid water in het kraakbeen. Dit komt bijna altijd doordat er niet genoeg water uit het kraakbeen wordt geduwd. Voor het kraakbeen betekent dit dat afvalstoffen niet voldoende worden afgevoerd en het kraakbeenmilieu vervuild raakt. Dit leidt tot een chemisch proces waardoor de kwaliteit van kraakbeen gaat verslechteren. Het kraakbeen in ons gewricht heeft dagelijks veel belasting nodig om het water uit het kraakbeen te drukken en zo de afvalstoffen af te voeren. Door een toename van belasting kan het kraakbeenmilieu worden verbeterd. Dit is de reden dat oefeningen en belasting zo belangrijk zijn.

Vaak wordt gedacht dat de klachten ontstaan door een teveel aan belasting, het komt juist door te weinig belasting. Zelfs hardlopen kan bijdragen aan een verbeterde kwaliteit van kraakbeen, in plaats van, zoals vaak gehoord wordt, het leidt tot slijtage van kraakbeen(6).

Hoe kan ik het onder controle krijgen?

Als er sprake is van coxartrose stelt uw fysiotherapeut samen met u een oefenprogramma op. De oefeningen zullen gericht zijn op het optimaliseren van beweeglijkheid, kracht, coördinatie en uithoudingsvermogen (4). Daarnaast is het is belangrijk dat u een halfuur per dag actief beweegt. Bijvoorbeeld door te wandelen, fietsen of zwemmen, dit bevordert regelmatige belasting van de gewrichten (5).

1. Lespasio MJ, Sultan AA, Piuzzi NS, Khlopas A, Husni ME, Muschler GF, Mont MA. Hip osteoarthritis: a primer. The Permanente Journal. 2018;22.
2. Bennell K. Physiotherapy management of hip osteoarthritis. J Physiother. 2013; 59(3):145–157.
3. Kim C, Nevitt MC, Niu J, Clancy MM, Lane NE, Link TM, Vlad S, Tolstykh I, Jungmann PM, Felson DT, Guermazi A.. Association of hip pain with radiographic evidence of hip osteoarthritis: Diagnostic test study. BMJ. 2015;351:5983.
4. Murphy NJ, Eyles JP, Hunter DJ. Hip osteoarthritis: Etiopathogenesis and implications for management. Advances in therapy 2016;33(11):1921-46
5. Bennell K. Physiotherapy management of hip osteoarthritis. J Physiother. 2013; 59(3):145–157.
6. Alentorn-Geli et al, “The Association of Recreational and Competitive Running With Hip and Knee Osteoarthritis: A Systematic Review and Meta-analysis” (J Orthop Sports Phys Ther 2017;47(6):373-390